Ali Suavi icin bir oyun yazmayi tasarladigimda hakkinda bildiklerim herkesin bildiginden pek fazla degildi. Yani cok az sey.
Fakat yine de haksizlik etmeyeyim kendime...
Cünkü kaynak taramasina baslayip da örnegin Hilmi Ziya Ülkenin bir basyapit olan Türkiyede Cagdas Düsünce Tarihinde Ali Suavi bölümünü actigimda, on yil kadar önce bu kapsamli incelemeyi sayfa kenarlarina notlar alarak nasil didik didik okumus oldugumu görerek sasirdim. Oysa bu satirlari okumus olmayi animsamak bir yana, söz konusu yapitta böyle bir bölüm oldugunun bilgisi bile zihnimden silinmisti.
Bu oyunu bana, zamani geldiginde Ali Suavinin kendisi esinledi ve yazdirdi diyerek doga ötesi bir göndermede bulunacak degilim.
Fakat gizemli bir seyler oldugunda da kusku yok... Cünkü 2018 yili ortalarinda zihnimde bu fikir sanki kendiliginden doguverdi. Hemen ardindan basta Hüseyin Celikin konuyla ilgili kitapligima girisinin üzerinden yillar gecmesine karsin bir kenarda okunmayi bekleyen cok degerli akademik calismasi olmak üzere, baslicalari Falih Rifki Atayin, Mithat Cemal Kuntayin yapitlariyla Ebuzziya Tevfikin Yeni Osmanlilar Tarihi baslikli anilari olmak üzere belli basli kaynaklari okuyup notlar alirken oyun da sanki kendiliginden ete kemige bürünmekteydi... Nitekim 2019 ilkbaharinda yazmaya koyuldugum giris sahneleri beni de sasirtan bir hizla birkac ay icinde sonuca ulasti...
Yasarken ve trajik ölümü sonrasinda bir övgü ve daha cok bir yergi saganagi altinda kalmis Ali Suavinin gercek kisiligi, bugün bu ölümün üzerinden 150 yila yakin bir süre gecmisken de hala bilinmezliklerle örtülüdür.
Türkcü, Türkceci, Osmanlici, dindar, laik, hem parlamento hem mutlakiyet yandasi... Bunlara daha baska ve kimi kez karsit sifatlar da eklenebilir... Fakat ben her seyden, hepsinden önce, bu kisilikte büyük bir vatansever gördüm.
Vataninin bagimsizligi ve bu vatanda hukukun, adaletin üstünlügü icin gözünü budaktan, canini atesten sakinmayan büyük, gercek bir vatansever...
Oyunum Ali Suavi kisiligini örten bilinmezlik perdesini bir ucundan kaldirarak gercek bir vatanseverin, bir sehidin masum ve kahraman yüzüne gönülden bir sevgi ve minnet isigi düsürmeyi basarirsa, bir ödevi yerine getirmis olmanin ic huzurunu ve mutlulugunu duyacagim.
